Το ιστολόγιο της Αγγελικής Π. Σούλη

Η καταγραφή των αναγνώσεων αυτών ξεκίνησε από την επιθυμία μου να μην ξεχασθούν ιδέες και συναισθήματα που κάποτε με είχαν συγκινήσει.
Γράφοντας συνειδητοποίησα ότι ο χρόνος που αφιέρωνα στην ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση του έργου, μου χάριζε ένα αίσθημα δημιουργίας.
Η επαγγελματική μου απασχόληση (φιλόλογος) μου έδωσε τα κίνητρα και τα μέσα για αυτές τις αναγνώσεις. Κι έτσι με συνεπήρε το ταξίδι της ανάγνωσης και της γραφής!
Κι ανοίχτηκε μπροστά μου ένας ολόκληρος κόσμος, σχεδόν ανεξερεύνητος,της δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής.
"Η ανάγνωση δεν μπορεί να είναι ούτε μία ούτε άπειρες" όπως τονίζει ο Ουμπέρτο Έκο, αφού η υποκειμενική ερμηνεία του γράφοντος πρέπει να δένει με τους περιορισμούς που θέτει το κείμενο.

Και μια διευκρίνιση:
Καμμιά ανάγνωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ίδιο το βιβλίο αλλά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο ανάμεσα στον αναγνώστη και στο βιβλίο φωτίζοντας το, κάνοντας το πιο κατανοητό και καλλιεργώντας συγχρόνως τη φιλαναγνωσία.



Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2016

A. ΠΟΙΗΣΗ «Μικρές αγγελίες και Ενήλικα επειδή», Γ.Χ. Παπαδόπουλος, University Studio Press, Θεσ/νίκη, 2015 Β. ΜΥΘΟΙ «Διώροφοι μύθοι», Γ.Χ.Παπαδοπουλος, Κίχλη, Αθήνα,2015



Α. Η ποιητική συλλογή με τον αινιγματικό τίτλο «Μικρές αγγελίες/ Ενήλικα επειδή» του Γεωργίου Χ. Παπαδόπουλου, καθηγητή των νευροεπιστημών στο ΑΠΘ, τράβηξε το ενδιαφέρον μου για το ιδιαίτερο περιεχόμενο της που αφορά κυρίως τη νόηση του ανθρώπου. Κάποιος θα μπορούσε τα ποιήματα αυτά να τα χωρίσει σε δυο κατηγορίες, καθώς παραπέμπει κι ο τίτλος τους. Τα πρώτα θυμίζουν μικρές αγγελίες με τους λίγους στίχους τους, έχουν τίτλους γραμμένους με κεφαλαία γράμματα, και είναι τυπωμένα δυο μαζί ανά σελίδα, που το καθένα μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα αλλά και τα δυο μαζί σαν ενότητα ενός ποιήματος. Τα δεύτερα  χωρίς τίτλο, ένα σε κάθε σελίδα με λίγους περισσότερους στίχους σαν να μεγάλωσαν και ενηλικιώθηκαν επειδή…ίσως  η έκφραση και το νόημα τους είναι πιο σύνθετα.
Γραμμένα όλα σε ελεύθερο στίχο, που στην πρώτη ανάγνωση τους γοητεύεσαι από τον ποιητικό ρυθμό τους, που δημιουργείται από τη γειτνίαση των επιλεγμένων λέξεων τους σε έναν λόγο πυκνό που ρέει όμως, χωρίς ίχνος φλυαρίας. Μικρές προτάσεις, που σχεδόν απουσιάζουν τα ρήματα, μεγαλύτερες περίοδοι στα Ενήλικα, επίθετα τα τελείως αναγκαία, ενώ το βάρος πέφτει στα ουσιαστικά που λειτουργούν ως υποκείμενα, αντικείμενα, επεξηγήσεις που όλα αυτά κάνουν το λόγο πυκνό κι ουσιαστικό. Αξιοπρόσεκτοι είναι επίσης οι διασκελισμοί που παρατηρούνται στους στίχους καθώς χωρίζονται και γράφονται στον επόμενο στίχο: άρθρα από τα ουσιαστικά τους, κτητικές αντωνυμίες από λέξεις που προσδιορίζουν … σαν να κόβεται η ανάσα για να τονιστούν λέξεις και νοήματα, που θέλει ο ποιητής. Επιτρεπτά όλα αυτά, ποιητική αδεία, και μάλιστα στον ελεύθερο στίχο. Τέλος η μεταφορική χρήση της γλώσσας, όπου ξεχωρίζουν πολλές προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις και κυρίως η λεπτή ειρωνεία που διατρέχει τους στίχους ή επικεντρώνεται στους τελευταίους στίχους, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός λόγου ποιητικότατου, που σε μαγεύει και σε ταξιδεύει να στοχαστείς πάνω σε ανθρώπινες καταστάσεις.
Το νόημα τους στην αρχή το διαισθάνεσαι μεν αλλά περιμένεις  να το ανακαλύψεις κατά την επόμενη ή επόμενες αναγνώσεις των ποιημάτων, κι όταν αυτό αναδυθεί τότε ο νους φωτίζεται, η καρδιά συγκινείται κι έτσι σου αποκαλύπτεται όλη  η ουσία της ποίησης! Ο αναγνώστης έτσι, ας μην ξεχνάμε, γίνεται συνδημιουργός του νοήματος της μοντέρνας ποίησης, όπως λένε, οι σύγχρονες θεωρίες.

Επιλέγω μια από τις ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ
                                      «Ζητείται ουσία/
                                  εξαφανισθέντος ονείρου»

σε άλλη σελίδα διαβάζουμε: ΤΩΝ ΗΜΕΔΑΠΩΝ
                                          Εξαρτημένοι της βεβαιότητας
                                          προσέρχονται αθρόως
                                          σε αμειβόμενα προγράμματα
                                          αποτοξίνωσης
                                          του τυχαίου.

                                          ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ
                                       Χελιδονοφωλιές ελπίδας
                                       ψάχνουν τον λιπόσαρκο κόρφο τους
                                       σε υπολείμματα ξένων ημερών.

Στα ποιήματα με τίτλο αντιπαραβάλλονται σχεδόν πάντα δυο έννοιες. Στο παραπάνω ποίημα των ημεδαπών (ντόπιων) και των αλλοδαπών (προσφύγων, μεταναστών) που καταφθάνουν στον τόπο μας. Ο ποιητής συγκρίνοντας τις ζωές τους, πόσους συνειρμούς καταφέρνει να δημιουργεί στον αναγνώστη με αυτούς μόνο τους 8 ή έστω 10 στίχους μαζί με τους τίτλους τους! Τι συμπύκνωση ιδεών και συναισθημάτων μας προσφέρει  χρησιμοποιώντας μόνο 25 λέξεις! Από τη μια οι ημεδαποί, η πλειονότητα τους (προσέρχονται αθρόως) ζουν με την ψευδαίσθηση ότι η ζωή τους είναι βέβαιη, εξασφαλισμένη λόγω των προγραμμάτων που τους χορηγεί το κράτος. και προσέξτε αμειβόμενα προγράμματα! ποιος αμείβει ποιον; οι κυβερνώντες τους ψηφοφόρους τους ή το αντίθετο; Εξαρτημένοι λοιπόν από αυτήν την πλαστή βεβαιότητα νομίζουν ότι έχουν αποτοξινωθεί από το δηλητήριο του αβέβαιου της τύχης που καραδοκεί πάντα να εισβάλλει στη ζωή τους και να την ανατρέψει.
Αντίθετα οι αλλοδαποί πρόσφυγες κρύβουν στο λιπόσαρκο κόρφο τους χελιδονοφωλιές ελπίδας(!) τρεφόμενοι από τα υπολείμματα των ημερών τους. Οι μέρες τους σε ξένους τόπους είναι λειψές, από τη στιγμή που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αγαπημένη τους πατρίδα και να ζουν μακριά της. Αμύνονται όμως με τις ελπίδες που φωλιάζουν μέσα στην ψυχή τους για μια καλύτερη ζωή!

Και δυο άλλα ποιήματα από μια άλλη σελίδα:
                                 ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΜΕ ΑΡΧΕΣ
                                 Φλερτάρισε πάλι ανεπιτυχώς με την
                                 κατανόηση.
                                 Είναι, του είπε, αυστηρών αρχών.
                                 Δεν βγαίνει με άλλους.

                                 ΚΑΙ ΑΝΤΡΕΣ ΜΕ ΛΟΓΟΥΣ
                                 Σκυφτός πια στην τέφρα των χειλιών που
                                 δεν δοκίμασε
                                 έμεινε να καλλιεργεί επιδέξια
                                 τους λόγους της μοναξιάς του.

Αυτή προσπάθησε να του δώσει να καταλάβει..., αλλά αυτός μένοντας μόνο στα λόγια της… δεν γεύτηκε την ευτυχία που του υπόσχονταν τα φιλιά της. Κι έτσι έμεινε σκυφτός πια κι απογοητευμένος από τη στέρηση του έρωτα  να δικαιολογεί τη μοναξιά του επιδέξια, προσπαθώντας να κρύψει ακόμα κι από τον εαυτό του τους αληθινούς λόγους της μοναξιάς του, όπως ίσως την υποταγή στη δειλία του!

Η συλλογή περιέχει πολλά τέτοια καταπληκτικά ποιήματα,
όπως ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΦΑ….ΣΤΟ  ΩΜΕΓΑ σελ..41
Ο ΛΟΓΟΣ…..ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ σ.45
ΠΡΩΙΜΑ  .… ΟΨΙΜΑ   σ.85
ΠΕΡΙ ΟΣΜΩΝ ….ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΩΝ σ.109
ΑΣΦΑΛΗ ΝΑΥΑΓΙΑ…ΟΝΕΙΡΩΝ
ΤΩΝ ΟΡΑΤΩΝ… ΤΩΝ ΑΟΡΑΤΩΝ….ΟΡΑΤΩΝ ΤΕ  ΚΑΙ ΑΟΡΑΤΩΝ (77)

Από τη δεύτερη κατηγορία ποιημάτων, τα  χωρίς τίτλο, "τα ενήλικα επειδή", επιλέγω:

Ο νευρωνικός άνθρωπος είναι ένα κράτος
που αποδίδει πιστοποιητικά ιθαγένειας
στους ανιθαγενείς  που έτυχαν στη δούλεψη
του. Για τους υπόλοιπους επιφυλάσσει την
αβρότητα των συνοριοφυλάκων και το
τελετουργικό των έκτακτων δελτίων
θυέλλης.

Ο ποιητής Γ.Παπαδόπουλος συχνά εμπνέεται απ’ τον κόσμο της νευροεπιστήμης, την οποία υπηρετεί ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Εδώ λοιπόν συγκρίνει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου με το κράτος, επειδή και τα δυο είναι οργανωμένα σύστηματα. Όποιος λοιπόν έτυχε να ενταχθεί στο σύστημα είτε το νευρικό είτε το κρατικό είτε κι οποιοδήποτε άλλο παίρνει πιστοποιητικό ιθαγένειας δηλαδή το κάθε σύστημα τον αναγνωρίζει ως δικό του και τον προστατεύει από τις θύελλες που μπορεί να τον βρουν. Αντίθετα για τους υπόλοιπους που δεν ανήκουν στα συστήματα επιφυλάσσονται σύνορα που οι συνοριοφύλακες διατηρούν μεν κάποια  αβρότητα κι επιτρέπουν  κάποιας μορφής διέλευση κι επικοινωνία όμως το σύστημα κρατάει μόνο τους τύπους γι αυτούς  εκδίδοντας έκτακτα δελτία θυέλλης που προειδοποιούν αλλά δεν προστατεύουν  ουσιαστικά τους ευρισκομένους εκτός συστήματος!

Γράφει σε άλλο ποίημα:

Όταν τα κέντρα του λόγου εγκαταστάθηκαν
στην κάτω γειτονιά του αριστερού
 ημισφαιρίου αγνοούσαν μάλλον όχι μόνο
τους γείτονες αλλά και τις συνέπειες των
επιλογών τους. Όταν μετά από καιρό έγιναν
φανερές, δεν υπήρχε πλέον κανένας λόγος
να αμφισβητηθεί η αυτάρεσκη ματαιότητα
τους.

Με το δικό του τρόπο ο ποιητής και συγχρόνως επιστήμονας που μελετά τον εγκέφαλο Γ.Παπαδόπουλος ειρωνεύεται την αποθέωση της λογικής σε βάρος του συναισθήματος, της φαντασίας και της συνθετικής σκέψης που κατοικούν στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Διάφοροι πολιτισμοί κι άνθρωποι (πχ η τεχνοκρατούμενη εποχή μας) έχουν εγκλωβιστεί στον αυτοθαυμασμό για την υπεροχή του ορθολογισμού ότι αυτός μπορεί τα πάντα. Η ζωή όμως είναι πολύ πιο πολύπλοκη και η λογική δεν αρκεί από μόνη της να προστατεύσει αυτό το θαύμα της ζωής που υπάρχει πάνω στον πλανήτη Γή. Αντίθετα αυτή η αυτάρεσκη ματαιότητα της οδηγεί σε οδυνηρές συνέπειες τον άνθρωπο και τον πλανήτη και δυστυχώς για κάποιους δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούν ακόμα και τώρα και συνεχίζουν να πιστεύουν στη μονοκρατορία της λογικής αυτής.

Άλλο ένα ακόμα ποίημα (σ.123):

Με τις νέες χαράξεις, η απόσταση μεταξύ
όρασης και κατανόησης είναι όση περίπου
κι η απόσταση μεταξύ ακοής κι
αδιαφορίας. Δεδομένης μάλιστα και της
πολύσταθμης φύσης όλων των γνωστικών
οδών, γίνεται απόλυτα κατανοητό γιατί οι
περισσότεροι πλέον επιλέγουν καθημερινά
 την περιφερειακή οδό όρασης-αδιαφορίας.

Εδώ ο ποιητής ειρωνεύεται τη στάση του ευρύτερου κοινού απέναντι στη (ουσιαστική) γνώση, το οποίο αδιαφορεί για την απόκτηση της προτιμώντας τη νέα σύντομη περιφερειακή οδό που οδηγεί από το βλέπω στο αδιαφορώ. Ως γνωστό σε ένα αληθινό ποίημα τίποτα δεν γράφεται τυχαία. Καμιά λέξη δεν περισσεύει. Όλες οι λέξεις κι αυτές που είναι δοσμένες και σε σύνολα ονοματικά είναι φορείς νοημάτων κυριολεκτικών και συνήθως και μεταφορικών που χρειάζονται το χρόνο τους να αποκρυπτογραφηθούν.
Έτσι στο συγκεκριμένο ποίημα η όραση  αντιπαρατίθεται με την ακοή, και η κατανόηση με την αδιαφορία. Η όραση  σήμερα κυριαρχεί της ακοής και χαράσσει  νέα γνωστική οδό, όπως αυτή  που προσφέρεται μέσω των εικόνων που προβάλλει για παράδειγμα  η τηλε-όραση.  Οι  άλλες γνωστικές οδοί έχουν πολλούς σταθμούς (πολύσταθμη)μέχρι να φτάσει κάποιος στη γνώση. Χρειάζεται  να αφιερώσουμε πολύ χρόνο για να παρατηρήσουμε προσεκτικά την εικόνα, να την αναλύσουμε, να τη συνθέσουμε εκ νέου, να ακούσουμε κι άλλες γνώμες γι αυτήν, ώστε να μπορέσουμε να την αξιολογήσουμε. Ποιος λοιπόν θα ασχολείται τώρα πια με όλα αυτά; Έτσι «οι περισσότεροι πλέον επιλέγουν καθημερινά την περιφερειακή οδό όρασης-αδιαφορίας», εκτός ολίγων εξαιρέσεων καταλήγει ο ποιητής!

Διαβάζουμε επίσης (σ.39)

Όταν ο διαιρετέος είναι η ζωή και διαιρέτης
το νόημα, το ατελές πηλίκο σκάει πάντα στα
χέρια της εβδομάδας. Το υπόλοιπο
ζητούμενο προσεγγίζει μοιραία το άπειρο.

Τι να σχολιάσω από το ατελές νόημα της ζωής που βρίσκουμε κάθε φορά που αναλογιζόμαστε γιατί ζούμε! Ο άνθρωπος όσα νοήματα και να βρει στη ζωή του, ποτέ δεν είναι ικανοποιημένος, φαίνεται είναι στη μοίρα του, πάντα να ζητάει κάτι παραπάνω...κι  αυτό τελειωμό δεν έχει!


Με τι υλικά φτιάχνεται η ποίηση; ίσως αναρωτιούνται κάποιοι αναγνώστες της. Αρκεί η ευαισθησία του ποιητή και η στοχαστική του διάθεση πάνω στις ανθρώπινες καταστάσεις; Αρκεί να βρει τα συγκεκριμένα θέματα του πάνω στα οποία θα επικεντρωθεί; Ή αρκεί να έχει το χάρισμα να χρησιμοποιεί τη γλώσσα ώστε να συγκινεί πραγματικά τον αναγνώστη; Όλα αυτά χρειάζονται βέβαια αλλά λίγοι μπορούν να γράψουν ποίηση. Ίσως όλα αυτά χρειάζονται σε πολύ μεγάλες δόσεις και το κυριότερο να γίνει η δημιουργική σύνθεση τους σε ένα αισθητικό αποτέλεσμα. Ο κάθε ποιητής αναζητεί το δικό του στίγμα που να αποτυπώνει ακριβώς την προσωπικότητα του και χαρακτηρίζει την ποίηση του.
Ο Γ. Παπαδόπουλος όπως διαφαίνεται μέσα από τη συλλογή του «Μικρές αγγελίες/Ενήλικα επειδή» αποτύπωσε με τη δική του φωνή  θέματα που απασχολούν το σύγχρονο άνθρωπο (τον έρωτα, τα όνειρα του, τη φύση κλπ) και το σύγχρονο Έλληνα (που ζει στην Ελλάδα της οικονομικής και πολιτικής κρίσης και του ερχομού των προσφύγων), με μια πολύ προσωπική γλώσσα. Αφαιρετικός λόγος, πυκνός, μοντέρνος, διανθισμένος με όρους από τη νευροεπιστήμη την οποία ερευνά και καταφέρνει να δημιουργήσει μια ποίηση τελείως προσωπική.
Η νευροεπιστήμη που ερευνά την κατασκευή και τη λειτουργία του εγκεφάλου δεν τον επηρέασε μόνο στη χρήση συγκεκριμένου λεξιλογίου (π.χ. «νευρωνικός» άνθρωπος, τα κέντρα του λόγου, αριστερό ημισφαίριο, εγκεφάλου) αλλά και οπτικής μέσα από την οποία βλέπει τον κόσμο. Δεν θα χαρακτήριζα «εγκεφαλική» την ποίηση του, διότι ο όρος αυτός είναι φορτισμένος με μια στενή σημασία που περιορίζει πολύ το συναίσθημα. Αντίθετα στα ποιήματα του Γ. Παπαδόπουλου το συναίσθημα διοχετεύεται  σε όλο το ποίημα αφήνοντας συχνά μια πικρή ειρωνεία για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Πιο πολύ, νομίζω, της ταιριάζει ο χαρακτηρισμός «νοητική» ποίηση, όπου η δυίλιση των ανθρωπίνων καταστάσεων περνά περισσότερο μέσα από το  νου. Τον απασχολούν θέματα που σχετίζονται με τη νόηση, όπως η γνώση και οι γνωστικοί οδοί της, η λογική και τα όρια της, η μαθηματική σκέψη, το μυαλό με τις έννοιες του και το σώμα με τις αισθήσεις του (σ.11), το πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος το κατανοητό και το ακατανόητο μέσα από τη χρήση της γλώσσας και των λέξεων της(σ.7), η γνώση και η έμπνευση (σ.63), η είδηση και η συνείδηση (σ.95), οι αριθμοί και οι αριθμητικές πράξεις τους, οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αναμνήσεις. Η αγάπη του για το αντικείμενο που ερευνά επιστημονικά, φαίνεται, γίνεται και πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης για το συγγραφέα Γ. Παπαδόπουλο.
Τελειώνοντας επαναλαμβάνω κάποιους στίχους που αξίζουν να ακούγονται κι ως ρητά λόγω της συμπύκνωσης του στοχασμού τους «οι περισσότεροι πλέον επιλέγουν καθημερινά την περιφερειακή οδό όρασης αδιαφορίας» ή «οι επαγγελματίες των συντεταγμένων χώρων» (από τη συλλογή «Διώροφοι μύθοι»).
ή το λυρικότατο δίστιχο με τίτλο

                   ΟΡΑΤΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΑΟΡΑΤΩΝ
                       Στην άκρη ενός ανθού
                         φωνές φωλιάζουν.

Για να ανθίσει λοιπόν ο ανθός του λουλουδιού αλλά κάθε ανθός, αόρατες, κρυφές, χιλιάδες άλλες διεργασίες απαιτούνται να έχουν προηγηθεί! Έτσι είναι και η ποίηση, ένας ανθός της σκέψης, του συναισθήματος, της γλώσσας, του ανθρώπου!  κι ένα δείγμα αυτής της ποίησης μας χάρισε ο Γεώργιος Παπαδόπουλος. Σ’ ευχαριστούμε!

          *          *          *          *           *          *           *           *          *          *          *

Β. «ΔΙΩΡΟΦΟΙ ΜΥΘΟΙ», Κίχλη, Αθήνα.2015


 Την ίδια χρονιά που εκδίδεται η ποιητική συλλογή «Μικρές αγγελίες/Ενήλικα επειδή» ο ποιητής Γ. Παπαδόπουλος εκδίδει και μια άλλη συλλογή μύθων που πλάθει ο ίδιος  με τίτλο «Διώροφοι μύθοι».
 
         «Τους μύθους, τις αλήθειες και τα ερωτήματα τα φέρνει αγκαλιά ο άνεμος  που φυσάει τις καλές μέρες».

Αυτή την ποιητική φράση χρησιμοποιεί ως μότο και ως κατακλείδα ο συγγραφέας στο βιβλίο του «Διώροφοι μύθοι» ενώ στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε:

        «Οι μύθοι αυτοί αναδεικνύουν ξεχασμένες, κρυμμένες κι απροσδόκητες ουσίες     των πραγμάτων και των λέξεων. Με τον ένα όροφο να βλέπει μπροστά και τον άλλον στον ακάλυπτο όλων μας, ανταποδίδουν το χαμόγελο στη ζωή και στο αίνιγμα».

Οι μύθοι δεν έπαψαν ποτέ να χρησιμοποιούνται στη λογοτεχνία ως αφηγηματικό είδος από την αρχαιότητα ως σήμερα. Μύθοι απλοί για να επισημάνουν κάποιες αλήθειες διασκεδάζοντας συγχρόνως τον άνθρωπο με το περιπαικτικό τους ύφος. Μύθοι σοβαροί που στα χέρια των ποιητών έγιναν και «υποθέσεις δράματος».
«Οι μύθοι κρύβουν  νουν αληθείας», όπως διατύπωσε κι ο ποιητής Ανδρέας Κάλβος, Με μύθους λοιπόν επιλέγει αυτή τη φορά  να μας μιλήσει ο συγγραφέας Γ. Χ.Παπαδόπουλος. έχοντας ήδη χρησιμοποιήσει τον ποιητικό λόγο στις συλλογές του «Δρομολόγια ανακύκλωσης/ θεωρίες φυγής» και «Μικρές αγγελίες/ και/Ενήλικα επειδή»,  το διήγημα «Υποθέσεις αληθείας», και τον επιστημονικό λόγο στο «Το σύμπαν των εγκεφάλων».
Τριάντα επτά μύθοι περιέχονται στη συλλογή «Διώροφοι μύθοι» που με το ανάλαφρο ύφος του παραμυθιού που διαθέτουν περιπαίζουν κακώς κείμενα της σημερινής κοινωνίας μας. Όλοι οι μύθοι τελειώνουν με ένα επιμύθιο, το οποίο ξεχωρίζει τυπωμένο τις περισσότερες φορές στην απέναντι σελίδα του βιβλίου και χωρισμένο από το μύθο με μια μικρή ζωγραφιά της Εύης Τσακνιά, πάντα σχετικής με το θέμα του μύθου. Επίσης χρησιμοποιείται το πολυτονικό σύστημα με δασείες, ψιλές, περισπωμένες, ίσως γιατί και οι μύθοι έρχονται από τα παλιά, κι αυτό μάλλον σηματοδοτεί η χρήση τους. Ο μύθος είναι κι αυτός ένας τρόπος να μιλάς «κατάματα στα πρόσωπα της ζωής. Στα πάνω και στα κάτω. Στα πριν και στα μετά. Στο φως και στο σκοτάδι. Στον ένα και στον άλλο» δηλαδή σε όλους και για όλα!

 Επιλέγω κάποιους μύθους:

«Για μια χαμένη γειτόνισσα»

Είχε χαθεί η Εξήγηση και βάλθηκαν οι γείτονες να την ψάχνουν Δεξιά ή Αριστερά.
«πού είναι η μάνα της;» ρώτησαν οι επαγγελματίες των συντεταγμένων χώρων.
«Αν ξέρανε που είναι η μάνα της, αυτή θα ψάχνανε;» απόρησε για λογαριασμό των άλλων, ο τρελός του χωριού.
(επιμύθιο)
Οι τρελοί μάλλον δεν νοιάζονται πια για τη χαμένη γειτόνισσα. Κατέχουν όμως καλά τον χρονισμό των υποθέσεων που φοβούνται οι επαγγελματίες των συντεταγμένων χώρων.

«Οι επαγγελματίες των συντεταγμένων χώρων» πολύ πετυχημένος χαρακτηρισμός γι’ αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων  που έχουν συνταχθεί ο ένας δίπλα στον άλλο για να εξυπηρετούν τα ιδιοτελή τους συμφέροντα, που βρίσκονται σε όλους τους χώρους Δεξιά κι Αριστερά, που αποποιούνται τις ευθύνες τους κι αποπροσανατολίζουν το κοινό, αλλά που φοβούνται πολύ μήπως καταλάβουν οι άλλοι ποιοι πραγματικά είναι κι αποκαλυφθεί ο πραγματικός τους ρόλος. Ο τρελός του χωριού δεν είναι καθόλου τρελός αλλά τον αποκαλούν έτσι γιατί τολμά να βγαίνει μπροστά για λογαριασμό των άλλων. Εξάλλου «οι τρελοί» βάζοντας κάτω τα γεγονότα και το χρόνο που έγινε το καθένα κάνουν υποθέσεις που οδηγούν στην αλήθεια, που τόσο πολύ φοβούνται οι επαγγελματίες των συντεταγμένων χώρων. Η Εξήγηση με Ε κεφαλαίο δεν είναι οποιαδήποτε εξήγηση, παραπέμπει μάλλον στην οικονομική και πολιτική κρίση που βιώνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια! Μεγάλες αλήθειες λοιπόν δοσμένες μέσα από ένα μύθο !
«κι α σου μιλώ με παραμύθια και παραβολές/ είναι γιατί τα’ ακούς γλυκότερα, γιατί η φρίκη δεν κουβεντιάζεται…» γράφει ο ποιητής Γεώργιος Σεφέρης στο «Τελευταίο Σταθμό»

       Πιο κάτω ο μύθος με τίτλο «Σοπράνο κολορατούρα»

Δεδομένης της δυσκολίας της περίστασης, η έμπνευση του τομεάρχη διαχείρισης ανανεώσιμων εκπομπών αδιεξόδου, είχε αρχικά αντιμετωπισθεί με επιφυλακτικότητα από τους συνυπεύθυνους. Ο Πρόεδρος όμως, κάτοχος, ως γνωστόν, μεταπτυχιακού τίτλου μεταποίησης ευθύνης, υιοθέτησε αμέσως την πρόταση.
«θα προσλάβουμε μία σοπράνο κολορατούρα» αποφάνθηκε κλείνοντας τη συνεδρίαση του ανωτάτου συμβουλίου συνυπευθύνων.
Από την επομένη, τα επίμονα ερωτήματα, που μέχρι τότε βέβαια αγνοούσαν τη μεγάλη σημασία των σοπράνο κολορατούρα στη σύγχρονη κοινωνική θεραπευτική, ήταν απορροφημένα στην εμβριθή ανάλυση της σημασίας των υψίσυχνων φωνητικών αλμάτων της νέας πολιτικής ντίβας.
(επιμύθιο)
Η φύση των ερωτηματικών φθόγγων που παράγει καθημερινά η ζωή είναι βεβαίως  υπόθεση της ίδιας της ζωής. Η διαχείριση όμως είναι κυρίως υπόθεση της έντεχνης λυρικής η τραγικής απόδοσης τους, καθώς και των επιδέξιων φωνητικών αλμάτων των συνυπευθύνων.

Οι παρομοιώσεις του συγγραφέα πάντα πετυχημένες: Η πολιτική ντίβα που εξαντλείται στην εκφώνηση ρητορικών επικοινωνιακών λόγων παρομοιάζεται με την σοπράνο κολορατούρα, την υψίφωνο της όπερας που είναι δεξιοτέχνης στα δύσκολα φωνητικά περάσματα των τραγουδιών, οι συνυπεύθυνοι όπως ο τομεάρχης και ο Πρόεδρος της συνέλευσης με τα κομματόσκυλα, κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου μεταποίησης ευθύνης (!), η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται κι αντί να θέτει ερωτήματα για τα ουσιαστικά προβλήματα της πολιτικής κατάστασης που αντιμετωπίζει, ασχολείται με την εμβριθή (!) ανάλυση της σημασίας των υψίσυχνων φωνητικών αλμάτων της πολιτικής ντίβας! Τελικά τα ερωτήματα που θέτει η ζωή η πολιτική ντίβα και οι συνυπεύθυνοι τα διαχειρίζονται έντεχνα, αποδίδοντας τους μελοδραματικό τόνο και πάντοτε με κορώνες! Η ειρωνεία διατρέχει όλο το  μύθο  κάνοντας μας να μειδιούμε κοροϊδευτικά και για «τη διαχείριση των ανανεώσιμων εκπομπών αδιεξόδου», και για τα ερωτήματα «που μέχρι τότε βέβαια αγνοούσαν τη μεγάλη σημασία των σοπράνο κολορατούρα στη σύγχρονη κοινωνική θεραπευτική»
και γι άλλα.

Ένας μύθος ακόμα που προσωπικά εμένα μου άρεσε πολύ, και που πιστεύω εμπνέεται από την Ελλάδα της κρίσης χωρίς όμως να περιορίζεται μόνο εκεί είναι οι
« Σούζες»
Βγήκε πάλι η Άρνηση στην εθνική οδό κι άρχισε τις σούζες τα μεσάνυχτα.
    Όταν με τα πολλά τσακίστηκε στον άσφαλτο δρόμο, τα μυωπικά φώτα του ασθενοφόρου φώτισαν κάτι λίγα κατάγματα από την επίμονη πτώση. Τα υπόλοιπα τα μοιράστηκαν η νύχτα και οι ανυποψίαστοι θεατές.
    Οι τραυματιοφορείς που ανέλαβαν να τη μεταφέρουν στο νοσοκομείο έκαναν τη δουλειά τους και το σταυρό τους και πήραν τη θέση τους στην αδιάλλακτη πλειοψηφία.
     Τα ξημερώματα, κάνα δυο ασκούμενοι, που είχαν απομείνει να υποδέχονται τους τραυματίες στα επείγοντα, φρόντισαν την πολυτραυματία της εθνικής οδού και περιέθαλψαν τη σημασία μιας μικρής κατάφασης.
    (επιμύθιο)
Η νύχτα και οι ανυποψίαστοι που συγχέουν τις σούζες με την όρθια στάση ας μη βιάζονται να πετάξουν τις πίσω σελίδες των εφημερίδων. Μπορεί να χρειαστούν τα διανυκτερεύοντα που περιθάλπουν μικρές ευαίσθητες σημασίες…

Ο συγγραφέας, πιστεύω, καυτηριάζει τη στάση όσων Αρνούνται (δεν είναι τυχαίο που γράφεται με Α κεφαλαίο) να δουν την αλήθεια κατάματα, να αναλάβουν τις ευθύνες τους, να συνεργαστούν για μείζονα εθνικά θέματα…αντίθετα κάνουν σούζες, κόντρες μεταξύ τους για να δουν ποιος θα βγει πρώτος. Δεν γράφεται τυχαία ότι οι σούζες γίνονται στην εθνική οδό, τα μαύρα μεσάνυχτα! Ο συγγραφέας καυτηριάζει επίσης τη στάση των άλλων που έτρεξαν να βοηθήσουν αλλά έκαναν τα στραβά μάτια, απορούσαν τάχα για το ατύχημα και τελικά πήραν θέση στην αδιάλλακτη πλειοψηφία. Ας σκεφτεί ο καθένας ποιοι μπορεί να είναι οι άλλοι που εμφανίζονται κι ως αδιάλλακτοι! Μόνο κανα δυο ασκούμενοι γιατροί δηλ. μια μικρή μειοψηφία που γνωρίζουν … περιέθαλψαν τη σημασία μιας μικρής κατάφασης δηλαδή πόση σημασία έχει η κατάφαση στην αποδοχή της αλήθειας, της ευθύνης, της συνεργασίας. Το επιμύθιο ολοκληρώνει το μύθο με την ωραία σύγκριση σούζες κι όρθια στάση, με το ρόλο του Τύπου και με την επανάληψη της ανάγκης περίθαλψης των μικρών ευαίσθητων σημασιών!  

Οι μύθοι είναι πολλοί για να τους παρουσιάσω και κάποιοι σχετικά μεγάλοι.  Ενδεικτικά αναφέρω τους τίτλους μερικών μύθων:  «Η μυστηριώδης πυγολαμπίδα», « Η δουλειά των ονείρων», « η γλώσσα του πάρκινγκ», «η κότα, ο φιλόσοφος και η μέθοδος», «Η σχέση», «Οντισιόν», «οι επιβάτες του προορισμού», «Τα αυτιά του ελέφαντα»
Κλείνω με έναν μικρό κι ευχάριστο μύθο με τίτλο «Αριθμοί»

«τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» ρώτησε το μικροκαμωμένο πέντε.
«Σπουδαίος!» απάντησε με στόμφο το δέκα.
«Σταματήστε να λέτε βλακείες! Οι αριθμοί μπορεί να λένε ιστορίες,
αλλά δεν μπορούν να κάνουν όνειρα», τους προσγείωσε από το
βάθος το μηδέν.
(επιμύθιο)
Η διαφορά ανάμεσα στις ιστορίες και τα όνειρα δεν είναι υπόθεση των
αριθμών. Είναι των ανθρώπων.    

 Ο συγγραφέας επανέρχεται στα όνειρα αρκετές φορές μέσα στα ποιήματα και στους μύθους του. Φαίνεται ότι χωρίς αυτά ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει, διότι καθώς λέει και ο Σαίξπηρ  « Είμαστε  φτιαγμένοι από την ύλη των ονείρων"

ΥΓ. Τα κείμενα αυτα έχουν αναρτηθεί και στις κριτικές βιβλίων του περιοδικού Ο αναγνώστης.
ΥΓ. Στο ιστολόγιο μου έχει αναρτηθεί επίσης "Το σύμπαν των εγκεφάλων" των νευροεπιστημόνων Γ.Παπαδόπουλου και Ηλ. Κούβελα με θέμα τον εγκέφαλο και τη λειτουργία του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου