Η ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, αυτών που διαμορφώνουν τη ζωή στα μεγάλα πλήθη των ανθρώπων και λαών, είναι ένα θέμα πολύ ενδιαφέρον, αφού μας αφορά όλους αλλά και σχετικά δύσκολο στη προσέγγιση του, επειδή πολλοί παράγοντες επηρεάζουν το ξέσπασμα, την εξέλιξη και την έκβαση τους. Η ιστορική επιστήμη μέχρι τώρα έχει εστιάσει στο ρόλο των προσωπικοτήτων-ηγετών (πολιτικών, στρατιωτικών, πνευματικών), στην πορεία της οικονομίας (ανάπτυξη και κρίσεις της), στις ταξικές πολιτικές συγκρούσεις και στην αφύπνιση των λαών. Στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα εμφανίζονται οι πρώτες γεωπολιτικές θεωρίες, οι οποίες προσπαθούν να ερμηνεύσουν τις διεθνείς σχέσεις και την εξωτερική πολιτική των κρατών με βάση τον παράγοντα γεωγραφία και στην εποχή μας οι γεωπολιτικές ερμηνείες δεν λείπουν από μια σοβαρή συζήτηση για την εξέλιξη των ιστορικών γεγονότων. Έτσι ο όρος «γεω-πολιτική» προστέθηκε στις οπτικές ερμηνείας των πολιτικών-ιστορικών γεγονότων!
Με άλλα λόγια η γεωγραφική θέση μιας χώρας στον πλανήτη, το γεωγραφικό της ανάγλυφο (βουνά, ποτάμια, πεδιάδες, θάλασσες, νησιά...), το υπέδαφος της με τον ορυκτό πλούτο του αλλά και ευρύτερα το κλίμα της χώρας, ο πληθυσμός που κατοικεί εκεί με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του ( σύνθεση, μέγεθος, εθνική συνείδηση από την οποία εμφορείται, θρησκευτική πίστη, μορφωτικό επίπεδο, ανάπτυξη τεχνολογίας της,) είναι τα δεδομένα που έχει μια χώρα και τα οποία μετρούν για να παρθούν διάφορες πολιτικές αποφάσεις και να διαμορφωθούν στρατηγικές. Στη ζυγαριά της γεωπολιτικής όμως τίποτα δεν είναι απόλυτα προβλέψιμο: μια χώρα μπορεί τους περιορισμούς που της θέτει η γεωγραφία να τους ακυρώσει μέσω της τεχνολογίας της ή της πολιτικής βούλησης της ηγεσίας και λαού της ή της ανάπτυξης ναυτιλίας της κι ά. Επίσης το γεωπολιτικό ενδιαφέρον για μια περιοχή με την πάροδο του χρόνου και τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται κάθε φορά, δεν μένει πάντα σταθερό αλλά μπορεί να ατονήσει ή να ενισχυθεί ανάλογα.
Ο Τιμ Μάρσαλ, Άγγλος δημοσιογράφος, που έχει εργαστεί ως πολεμικος ανταποκριτής στους πολέμους στη Βοσνία, Αφγανιστάν, Ιράκ, Λίβανο και έχει μελετήσει τις διεθνείς σχέσεις, το 2015 εκδίδει το βιβλίο «Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας». Σε αυτό εξετάζει από τη σκοπιά της γεω-πολιτικής τα μεγάλα κράτη της Γης: Ρωσία, ΗΠΑ, Κίνα καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση -Ε.Ε. Στη συνέχεια προσεγγίζει γεω-πολιτικά την Αφρικάνικη Ήπειρο, στέκεται σε μερικά από τα 56 κράτη της: Κονγκό, Νιγηρία, Ν.Αφρική, στην υποσαχάρια ζώνη του Σαχέλ και στην Αιθιοπία. Ακολουθούν η Μέση Ανατολή, και σε αντιπαράθεση η Ινδία με το Πακιστάν, και η Ιαπωνία με τη χερσόνησο της Κορέας. Συνοπτικά παρουσιάζεται η Λατινική Αμερική με έμφαση στη Βραζιλία κι ακόμα μια περιοχή του πλανήτη μας, ξεχασμένη μέχρι πρότινος που αποκτά τώρα όλο και περισσότερο γεωπολιτικό ενδιαφέρον, αυτή της Αρκτικής Θάλασσας! Η κλιματική αλλαγή, το σταδιακό λιώσιμο των πάγων της μετατρέπουν όλο και μεγαλύτερη έκταση του ωκεανού της σε πλωτή θάλασσα για περισσότερους μήνες το χρόνο, συντομεύοντας αφάνταστα το ταξίδι από τον Βόρειο Ατλαντικό στον Βόρειο Ειρηνικό!
Το επόμενο βιβλίο του «Η Δύναμη της Γεωγραφίας» μπορεί να θεωρηθεί συνέχεια του προηγούμενου, επειδή συμπληρώνει τη γεω-πολιτική οπτική του σε χώρες που δεν είχε σταθεί ιδιαίτερα στο πρώτο βιβλίο του. Η Αυστραλία είναι μια χώρα που απέκτησε τελευταία έντονο γεωπολιτικό ενδιαφέρον λόγω της γειτνίασης της με την Κίνα μέσω της Σινικής θάλασσας. Στη συνέχεια εξετάζεται το Ιράν και η Σαουδική Αραβία, δυο χώρες που βρίσκονται από τη δεκαετία του 1980 σε αντιπαράθεση, ακολουθούν η Ελλάδα και η Τουρκία, μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία και ακόμα ... μια περιοχή εκτός της Γήινης σφαίρας που τελευταία έχει αποκτήσει γεωπολιτικό ενδιαφέρον, αυτό του Διαστήματος! Επί τροχάδην παρουσιάζω τα κύρια σημεία, κατά τη γνώμη μου, των δυο αυτών βιβλίων.
ΡΩΣΙΑ ...