Το ιστολόγιο της Αγγελικής Π. Σούλη

Η καταγραφή των αναγνώσεων αυτών ξεκίνησε από την επιθυμία μου να μην ξεχασθούν ιδέες και συναισθήματα που κάποτε με είχαν συγκινήσει.
Γράφοντας συνειδητοποίησα ότι ο χρόνος που αφιέρωνα στην ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση του έργου, μου χάριζε ένα αίσθημα δημιουργίας.
Η επαγγελματική μου απασχόληση (φιλόλογος) μου έδωσε τα κίνητρα και τα μέσα για αυτές τις αναγνώσεις. Κι έτσι με συνεπήρε το ταξίδι της ανάγνωσης και της γραφής!
Κι ανοίχτηκε μπροστά μου ένας ολόκληρος κόσμος, σχεδόν ανεξερεύνητος,της δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής.
"Η ανάγνωση δεν μπορεί να είναι ούτε μία ούτε άπειρες" όπως τονίζει ο Ουμπέρτο Έκο, αφού η υποκειμενική ερμηνεία του γράφοντος πρέπει να δένει με τους περιορισμούς που θέτει το κείμενο.

Και μια διευκρίνιση:
Καμμιά ανάγνωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ίδιο το βιβλίο αλλά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο ανάμεσα στον αναγνώστη και στο βιβλίο φωτίζοντας το, κάνοντας το πιο κατανοητό και καλλιεργώντας συγχρόνως τη φιλαναγνωσία.



Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2016

A. ΠΟΙΗΣΗ «Μικρές αγγελίες και Ενήλικα επειδή», Γ.Χ. Παπαδόπουλος, University Studio Press, Θεσ/νίκη, 2015 Β. ΜΥΘΟΙ «Διώροφοι μύθοι», Γ.Χ.Παπαδοπουλος, Κίχλη, Αθήνα,2015



Α. Η ποιητική συλλογή με τον αινιγματικό τίτλο «Μικρές αγγελίες/ Ενήλικα επειδή» του Γεωργίου Χ. Παπαδόπουλου, καθηγητή των νευροεπιστημών στο ΑΠΘ, τράβηξε το ενδιαφέρον μου για το ιδιαίτερο περιεχόμενο της που αφορά κυρίως τη νόηση του ανθρώπου. Κάποιος θα μπορούσε τα ποιήματα αυτά να τα χωρίσει σε δυο κατηγορίες, καθώς παραπέμπει κι ο τίτλος τους. Τα πρώτα θυμίζουν μικρές αγγελίες με τους λίγους στίχους τους, έχουν τίτλους γραμμένους με κεφαλαία γράμματα, και είναι τυπωμένα δυο μαζί ανά σελίδα, που το καθένα μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα αλλά και τα δυο μαζί σαν ενότητα ενός ποιήματος. Τα δεύτερα  χωρίς τίτλο, ένα σε κάθε σελίδα με λίγους περισσότερους στίχους σαν να μεγάλωσαν και ενηλικιώθηκαν επειδή…ίσως  η έκφραση και το νόημα τους είναι πιο σύνθετα.
Γραμμένα όλα σε ελεύθερο στίχο, που στην πρώτη ανάγνωση τους γοητεύεσαι από τον ποιητικό ρυθμό τους, που δημιουργείται από τη γειτνίαση των επιλεγμένων λέξεων τους σε έναν λόγο πυκνό που ρέει όμως, χωρίς ίχνος φλυαρίας. Μικρές προτάσεις, που σχεδόν απουσιάζουν τα ρήματα, μεγαλύτερες περίοδοι στα Ενήλικα, επίθετα τα τελείως αναγκαία, ενώ το βάρος πέφτει στα ουσιαστικά που λειτουργούν ως υποκείμενα, αντικείμενα, επεξηγήσεις που όλα αυτά κάνουν το λόγο πυκνό κι ουσιαστικό. Αξιοπρόσεκτοι είναι επίσης οι διασκελισμοί που παρατηρούνται στους στίχους καθώς χωρίζονται και γράφονται στον επόμενο στίχο: άρθρα από τα ουσιαστικά τους, κτητικές αντωνυμίες από λέξεις που προσδιορίζουν … σαν να κόβεται η ανάσα για να τονιστούν λέξεις και νοήματα, που θέλει ο ποιητής. Επιτρεπτά όλα αυτά, ποιητική αδεία, και μάλιστα στον ελεύθερο στίχο. Τέλος η μεταφορική χρήση της γλώσσας, όπου ξεχωρίζουν πολλές προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις και κυρίως η λεπτή ειρωνεία που διατρέχει τους στίχους ή επικεντρώνεται στους τελευταίους στίχους, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός λόγου ποιητικότατου, που σε μαγεύει και σε ταξιδεύει να στοχαστείς πάνω σε ανθρώπινες καταστάσεις.
Το νόημα τους στην αρχή το διαισθάνεσαι μεν αλλά περιμένεις  να το ανακαλύψεις κατά την επόμενη ή επόμενες αναγνώσεις των ποιημάτων, κι όταν αυτό αναδυθεί τότε ο νους φωτίζεται, η καρδιά συγκινείται κι έτσι σου αποκαλύπτεται όλη  η ουσία της ποίησης! Ο αναγνώστης έτσι, ας μην ξεχνάμε, γίνεται συνδημιουργός του νοήματος της μοντέρνας ποίησης, όπως λένε, οι σύγχρονες θεωρίες.

Επιλέγω μια από τις ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ
                                      «Ζητείται ουσία/
                                  εξαφανισθέντος ονείρου»

σε άλλη σελίδα διαβάζουμε: ΤΩΝ ΗΜΕΔΑΠΩΝ
                                          Εξαρτημένοι της βεβαιότητας
                                          προσέρχονται αθρόως
                                          σε αμειβόμενα προγράμματα
                                          αποτοξίνωσης
                                          του τυχαίου.

                                          ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ
                                       Χελιδονοφωλιές ελπίδας
                                       ψάχνουν τον λιπόσαρκο κόρφο τους
                                       σε υπολείμματα ξένων ημερών.

Στα ποιήματα με τίτλο αντιπαραβάλλονται σχεδόν πάντα δυο έννοιες. Στο παραπάνω ποίημα των ημεδαπών (ντόπιων) και των αλλοδαπών (προσφύγων, μεταναστών) που καταφθάνουν στον τόπο μας. Ο ποιητής συγκρίνοντας τις ζωές τους, πόσους συνειρμούς καταφέρνει να δημιουργεί στον αναγνώστη με αυτούς μόνο τους 8 ή έστω 10 στίχους μαζί με τους τίτλους τους! Τι συμπύκνωση ιδεών και συναισθημάτων μας προσφέρει  χρησιμοποιώντας μόνο 25 λέξεις! Από τη μια οι ημεδαποί, η πλειονότητα τους (προσέρχονται αθρόως) ζουν με την ψευδαίσθηση ότι η ζωή τους είναι βέβαιη, εξασφαλισμένη λόγω των προγραμμάτων που τους χορηγεί το κράτος. και προσέξτε αμειβόμενα προγράμματα! ποιος αμείβει ποιον; οι κυβερνώντες τους ψηφοφόρους τους ή το αντίθετο; Εξαρτημένοι λοιπόν από αυτήν την πλαστή βεβαιότητα νομίζουν ότι έχουν αποτοξινωθεί από το δηλητήριο του αβέβαιου της τύχης που καραδοκεί πάντα να εισβάλλει στη ζωή τους και να την ανατρέψει.
Αντίθετα οι αλλοδαποί πρόσφυγες κρύβουν στο λιπόσαρκο κόρφο τους χελιδονοφωλιές ελπίδας(!) τρεφόμενοι από τα υπολείμματα των ημερών τους. Οι μέρες τους σε ξένους τόπους είναι λειψές, από τη στιγμή που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την αγαπημένη τους πατρίδα και να ζουν μακριά της. Αμύνονται όμως με τις ελπίδες που φωλιάζουν μέσα στην ψυχή τους για μια καλύτερη ζωή!

Και δυο άλλα ποιήματα από μια άλλη σελίδα: