Ένα
από τα πιο πολυσυζητημένα βιβλία στον κόσμο είναι «Το Κεφάλαιο» ή “Das Kapital” του Μαρξ (1818-1883), στο οποίο αναλύεται η λειτουργία του καπιταλιστικού
συστήματος που αποκαλύπτει με ποιους τρόπους το κεφάλαιο υποδουλώνει τον
άνθρωπο. Το βιβλίο αυτό άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μαρξιστική θεωρία επηρέασε τη σκέψη εκατομμυρίων ανθρώπων κατά
τον εικοστόν αιώνα κι ενέπνευσε πολλές επαναστάσεις με προεξάρχουσα την Οκτωβριανή επανάσταση στη
Ρωσία το 1917. Αν και οι σοσιαλιστικές αυτές επαναστάσεις απέτυχαν, 100 περίπου
χρόνια μετά την έκδοση του «Κεφαλαίου», ο μαρξισμός σαν τρόπος σκέψης κι εργαλείο
πολιτικής δράσης συνεχίζει να προβληματίζει και να εμπνέει πολλούς ανθρώπους
σήμερα.
Ο
Άγγλος δημοσιογράφος και συγγραφέας λοιπόν Φράνσις
Γουίν (1957--) γράφει τη βιογραφία του βιβλίου "Το Κεφάλαιο" κι όχι τη βιογραφία του συγγραφέα του Μαρξ, καθώς δηλώνει ο υπότιτλος του «Η βιογραφία ενός ημιτελούς
αριστουργήματος». Η ριζοσπαστική ιδέα να γραφούν οι βιογραφίες στα "Βιβλία που συγκλόνισαν τον κόσμο" ανήκει στον εκδοτικό οίκο Ατλάντικ του Λονδίνου, ο οποίος το 2006 συνέταξε μια λίστα με τα 10 σπουδαιότερα βιβλία με παγκόσμια επιρροή και στη συνέχεια ανέθεσε σε συγκεκριμένους συγγραφείς που είχαν ασχοληθεί με τα θέματα των 10 αυτών βιβλίων να γράψει ο καθένας από μια βιογραφία του κάθε βιβλίου. Ήθελαν με αυτό τον τρόπο να φωτίσουν τη διαδρομή κάθε βιβλίου μέσα στο χρόνο, να αναδείξουν την απήχηση που είχε στις διάφορες κοινωνίες και έτσι να τα συστήσουν στο κοινό. Ο Φράνσις Γουίν επιλέχτηκε να γράψει τη βιογραφία του "Κεφαλαίου", αφού προηγουμένως είχε μελετήσει και γράψει τη βιογραφία του Μαρξ.
Μέσα λοιπόν από τη βιογραφία του βιβλίου "το Κεφάλαιο" αναδεικνύονται οι πολύ δύσκολες συνθήκες συγγραφής του έργου αυτού, εκλαϊκεύεται η οικονομική λειτουργία του κεφαλαίου με την κλοπή από τους κεφαλαιο-κράτες της υπερ-αξίας που παράγουν με την υπερ-εργασία τους οι μισθωτοί εργαζόμενοι και παρουσιάζει τις κοινωνικές συνέπειες που έχει αυτή η κλοπή στην εκμετάλλευση κι εξαθλίωση των εργατών. Συγχρόνως παρουσιάζονται κριτικές που ασκήθηκαν από άλλους οικονομολόγους στον Μαρξ και στις ιδέες του. Ακόμα παρουσιάζονται οι επιδράσεις που άσκησε "το Κεφάλαιο" στα επαναστατικά σοσιαλιστικά κινήματα υποανάπτυκτων χωρών ενώ στην ανεπτυγμένη Δύση δημιουργήθηκαν σοσιαλδημοκρατικά και κομμουνιστικά κόμματα αλλά και πνευματικά κινήματα με αριστερό προσανατολισμό.
Τέλος ο Γουίν στέκεται στη γλώσσα που είναι γραμμένο "το Κεφάλαιο", όπου οι επιστημονικά οικονομικές αναλύσεις συνοδεύονται από περιγραφές εξαθλίωσης των εργατών σε μια γλώσσα συγκινησιακή με πολλές εικόνες φρίκης, προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις και ρήσεις από έργα μεγάλων συγγραφέων. Ο πλούτος των γνώσεων του Μαρξ, η διεισδυτικότητα της οικονομικής του σκέψης του, η ικανότητα του να χειρίζεται τη γλώσσα τόσο ορθολογικά, όσο και συναισθηματικά, όλα αυτά συντελούν ώστε "το Κεφάλαιο" -βιβλίο δύσκολο με επιστημονικούς οικονομικούς όρους, που έχει συγχρόνως και λογοτεχνικές χάρες- να χαρακτηρίζεται τελικά από το Γουίν ως ένα άγνωστο αριστούργημα! Και ο συγγραφέας καταλήγει ότι «το Κεφάλαιο» πάντα θα είναι επίκαιρο, όσο θα υπάρχει το κεφάλαιο και το καπιταλιστικό σύστημα που δημιούργησε και μέσα στο οποίο λειτουργεί.
Μέσα λοιπόν από τη βιογραφία του βιβλίου "το Κεφάλαιο" αναδεικνύονται οι πολύ δύσκολες συνθήκες συγγραφής του έργου αυτού, εκλαϊκεύεται η οικονομική λειτουργία του κεφαλαίου με την κλοπή από τους κεφαλαιο-κράτες της υπερ-αξίας που παράγουν με την υπερ-εργασία τους οι μισθωτοί εργαζόμενοι και παρουσιάζει τις κοινωνικές συνέπειες που έχει αυτή η κλοπή στην εκμετάλλευση κι εξαθλίωση των εργατών. Συγχρόνως παρουσιάζονται κριτικές που ασκήθηκαν από άλλους οικονομολόγους στον Μαρξ και στις ιδέες του. Ακόμα παρουσιάζονται οι επιδράσεις που άσκησε "το Κεφάλαιο" στα επαναστατικά σοσιαλιστικά κινήματα υποανάπτυκτων χωρών ενώ στην ανεπτυγμένη Δύση δημιουργήθηκαν σοσιαλδημοκρατικά και κομμουνιστικά κόμματα αλλά και πνευματικά κινήματα με αριστερό προσανατολισμό.
Τέλος ο Γουίν στέκεται στη γλώσσα που είναι γραμμένο "το Κεφάλαιο", όπου οι επιστημονικά οικονομικές αναλύσεις συνοδεύονται από περιγραφές εξαθλίωσης των εργατών σε μια γλώσσα συγκινησιακή με πολλές εικόνες φρίκης, προσωποποιήσεις, παρομοιώσεις και ρήσεις από έργα μεγάλων συγγραφέων. Ο πλούτος των γνώσεων του Μαρξ, η διεισδυτικότητα της οικονομικής του σκέψης του, η ικανότητα του να χειρίζεται τη γλώσσα τόσο ορθολογικά, όσο και συναισθηματικά, όλα αυτά συντελούν ώστε "το Κεφάλαιο" -βιβλίο δύσκολο με επιστημονικούς οικονομικούς όρους, που έχει συγχρόνως και λογοτεχνικές χάρες- να χαρακτηρίζεται τελικά από το Γουίν ως ένα άγνωστο αριστούργημα! Και ο συγγραφέας καταλήγει ότι «το Κεφάλαιο» πάντα θα είναι επίκαιρο, όσο θα υπάρχει το κεφάλαιο και το καπιταλιστικό σύστημα που δημιούργησε και μέσα στο οποίο λειτουργεί.
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Εισαγωγή- η κυοφορία του Κεφαλαίου