Κινηματογραφική ταινία του 1959, του Γάλλου σκηνοθέτη Αλαίν Ρεναί, σε σενάριο της Γαλλίδας συγγραφέως Μαργκερίτ Ντυράς. Μια ταινία του νέου γαλλικού κινηματογράφου,γνωστού ως "nouvelle vague", που παραμένει πάντα επίκαιρη και διαχρονική.
Η «Χιροσίμα, Αγάπη μου» είναι μια ταινία-δοκίμιο πάνω στη δύναμη της μνήμης ως όπλο ενάντια στο πέρασμα του χρόνου. Η μνήμη όμως μπορεί να προκαλεί αβάσταχτο πόνο, όταν μας πληγώνει για κάτι αγαπημένο που χάσαμε ή για κάτι φρικιαστικό που ζήσαμε. Γι αυτό έρχονται στιγμές που ο άνθρωπος θέλει να ξεχάσει τα γεγονότα της ζωής του που τον πονούν τόσο πολύ, για να μπορέσει να συνεχίσει να ζει. Απ’ τη άλλη όμως τη λησμονιά αυτών που κάποτε τον συγκλόνισαν τόσο την εκλαμβάνει ως προδοσία, αυτών που αγάπησε τόσο πολύ ή αυτών που τον πλήγωσαν τόσο βαθιά, και δεν θέλει να ξεχάσει τελικά την ίδια τη ζωή του. Όμως όλα είναι ζήτημα χρόνου. Ο άνθρωπος γίνεται παρανάλωμα στο χρόνο!
Μεγάλοι έρωτες, που νομίζει ο άνθρωπος ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ, έρχεται καιρός που κάποτε λησμονιούνται! Πόλεμοι, φρικιαστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έρχεται κάποτε που ξεχνιούνται και τα τεκμήρια του καταντούν μουσειακά εκθέματα για να μη τα λησμονούν οι επερχόμενες γενιές! Αλλά η ζωντανή μνήμη αυτών των ίδιων ανθρώπων που βίωσαν τα γεγονότα, μετά το θάνατο τους δεν υπάρχει πια. Και τα μουσειακά εκθέματα δεν είναι η ίδια η ζώσα μνήμη.
Στην κινηματογραφική ταινία «Χιροσίμα, Αγάπη μου» συμπλέκονται δυο τραυματικές εμπειρίες, του έρωτα και του θανάτου, που σημάδεψαν τη μνήμη των ηρώων. Απ’ τη μια το βίαιο ξερίζωμα του πρώτου νεανικού έρωτα της Γαλλίδας ηρωίδας του έργου για το νεαρό Γερμανό στρατιώτη, κατακτητή της πατρίδας της κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Απ’ την άλλη η καταστροφή της Χιροσίμας απ’ τη ρίψη της ατομικής βόμβας στον ίδιο πόλεμο, που σημάδεψε τη μνήμη του Ιάπωνα εραστή, τώρα, της ηρωίδας του έργου. Μήπως όμως κι ο καινούργιος έρωτας της Γαλλίδας δημοσιογράφου προς το Ιάπωνα αρχιτέκτονα-ξεναγό της στη μεταπολεμική Χιροσίμα θα ξεχαστεί, όπως οι προηγούμενες εμπειρίες τους; Η ανάγκη επιβίωσης κι ο χρόνος τα γιατρεύει όλα … γιατί ο άνθρωπος πρέπει να ζήσει!
Πως όμως μπορεί ο άνθρωπος να νικήσει το χρόνο και να περιγράψει τη συγκίνηση της ζώσας μνήμης αυτών που έζησαν αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα; Μόνο η Τέχνη μπορεί να μεταδώσει τη συγκίνηση του βιώματος που ο χρόνος – καταλύτης το διαβρώνει ώστε να ξεχαστεί. Κι εδώ ακριβώς έγκειται η αξία της τέχνης , αφού μόνο αυτή μετουσιώνει το βίωμα σε λογοτεχνία, σε τραγούδι, σε κινηματογράφο, σε ζωγραφιά, σε μουσική, σε ποίηση για να μη λησμονηθεί απ’ τις επερχόμενες γενιές!
Η ανάμνηση είναι ένα προσωπικό συναίσθημα, που εξαφανίζεται μαζί με τον άνθρωπο που το έζησε, ενώ η Τέχνη είναι η ζωντανή μνήμη της ανθρωπότητας, που διασώζει την ουσία της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης σε αντίθεση με την επιστήμη της ιστορίας, που καταγράφει την πορεία της ανθρωπότητας στο χρόνο με την ακρίβεια βέβαια του ψυχρού ορθολογισμού, εξορίζοντας όμως το συναίσθημα!
Σούλη Αγγελική
Ζάκυνθος, καλοκαίρι 2005
Υ.Γ.
Ο σκηνοθέτης Αλαίν Ρεναί είναι ένας από τους εκπροσώπους του γαλλικού κινηματογραφικού ρεύματος, του «Νέου Κύματος», γνωστού ως Nouvelle Vague, που έδωσε έμφαση στο πλάνο και στο μοντάζ, υποβαθμίζοντας τους διαλόγους με τη μορφή των ερωταποκρίσεων, τις οποίες θεωρούσε ως δεκανίκια της εικόνας και αναβαθμίζοντας τον ουσιαστικό διάλογο. Στο ρεύμα αυτό ανήκει ο Γκοντάρ, ο Τρυφό, ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος κι άλλοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου