Ακυβέρνητες Πολιτείες: 1"Λέσχη" 2."Αριάγνη",... Στρατής Τσίρκας, Κέδρος 2012

Κάτω απ' τον γενικό τίτλο «Ακυβέρνητες Πολιτείες» περιλαμβάνονται τρία μυθιστορήματα του Στρατή Τσίρκα που εκδόθηκαν αντίστοιχα «Η Λέσχη» 1961, «Αριάγνη» 1962 και «Η Νυχτερίδα» 1965. Μια τριλογία λοιπόν μυθιστορημάτων που αναφέρονται και σε μια τριλογία θεμάτων (Ιστορία, πολιτική, έρωτας), σε μια τριλογία πόλεων (Ιεροσόλυμα, Κάϊρο, Αλεξάνδρεια, σε μια τριλογία λαών (Έλληνες, Ευρωπαίοι-Εγγλέζοι, Αιγύπτιοι) γραμμένων όλων αυτών σε μια τριλογία αφηγηματικών προσώπων (α! πρόσωπο, β! ενικό, γ! πρόσωπο). Πιο συγκεκριμένα ο αφηγηματικός χρόνος και των τριών μυθιστορημάτων περιστρέφεται κυρίως γύρω απ' τα δραματικά γεγονότα του Β! Παγκοσμίου Πολέμου που βίωσαν οι Έλληνες που βρέθηκαν στη Μέση Ανατολή τότε και τα οποία αποτέλεσαν την απαρχή άλλων πιο δραματικών γεγονότων που έζησαν οι Έλληνες μετά την απελευθέρωση τους από τους Γερμανούς! Γεγονότα λίγο πολύ άγνωστα στο ευρύ κοινό, που επέλεξε να απαθανατίσει με τη γραφή του ο Στρατής Τσίρκας (1911-1980) ψευδώνυμο του Γιάννη Χατζηανδρέου, όντας ο ίδιος Αιγυπτιώτης και ζώντας από κοντά τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του, που τον σημάδεψαν. Ως μέλος του αριστερού κινήματος στέκεται κριτικά απέναντι σε πρακτικές και πρόσωπα που ανήκαν τόσο στο δεξιό όσο και στον αριστερό πολιτικό χώρο της εποχής του. Προβληματίζεται επίσης γύρω από το δίλημμα: Πολιτική Δράση ή Τέχνη, το οποίο παρουσιάζεται στη «Αριάγνη» και στη "Νυχτερίδα". Με τη γραφή του ο Τσίρκας ζωντανεύει μπροστά στα μάτια του αναγνώστη την Ιερουσαλήμ, το Κάϊρο και την Αλεξάνδρεια μέ το φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον μεταδίδοντας μας όλη εκείνη την ιδιαίτερα χρωματισμένη ατμόσφαιρα των πόλεων αυτών της Μέσης Ανατολής, οι οποίες είχαν καταντήσει ακυβέρνητες πολιτείες κατά τη διάρκεια του πολέμου λόγω των πολλών εξουσιών που υπήρχαν εκεί τότε και οι οποίες νέμονταν την περιοχή. Τίτλος παρμένος από το ποίημα «ο Στρατής ο Θαλασσινός στη Νεκρά θάλασσα» του Σεφέρη, «Ιερουσαλήμ, ακυβέρνητη πολιτεία/ Ιερουσαλήμ, πολιτεία της προσφυγιάς», όταν κι οι δυο τους βρέθηκαν εκεί ως πρόσφυγες εγκαταλείποντας το Κάϊρο που κινδύνευε. Ο Σεφέρης  ήταν επικεφαλής του Γραφείου Τύπου της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης.