Το ιστολόγιο της Αγγελικής Π. Σούλη

Η καταγραφή των αναγνώσεων αυτών ξεκίνησε από την επιθυμία μου να μην ξεχασθούν ιδέες και συναισθήματα που κάποτε με είχαν συγκινήσει.
Γράφοντας συνειδητοποίησα ότι ο χρόνος που αφιέρωνα στην ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση του έργου, μου χάριζε ένα αίσθημα δημιουργίας.
Η επαγγελματική μου απασχόληση (φιλόλογος) μου έδωσε τα κίνητρα και τα μέσα για αυτές τις αναγνώσεις. Κι έτσι με συνεπήρε το ταξίδι της ανάγνωσης και της γραφής!
Κι ανοίχτηκε μπροστά μου ένας ολόκληρος κόσμος, σχεδόν ανεξερεύνητος,της δημιουργικής ανάγνωσης και γραφής.
"Η ανάγνωση δεν μπορεί να είναι ούτε μία ούτε άπειρες" όπως τονίζει ο Ουμπέρτο Έκο, αφού η υποκειμενική ερμηνεία του γράφοντος πρέπει να δένει με τους περιορισμούς που θέτει το κείμενο.

Και μια διευκρίνιση:
Καμμιά ανάγνωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το ίδιο το βιβλίο αλλά μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο ανάμεσα στον αναγνώστη και στο βιβλίο φωτίζοντας το, κάνοντας το πιο κατανοητό και καλλιεργώντας συγχρόνως τη φιλαναγνωσία.



Κυριακή 24 Απριλίου 2011

Ντοστογιέφσκι " Έγκλημα και Τιμωρία"



Ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι[1] (1821-1881) στο πασίγνωστο μυθιστόρημα του "Έγκλημα και Τιμωρία" ανατέμνει την ανθρώπινη ψυχή που βρίσκεται σε οριακές καταστάσεις, όπως όταν εγκληματεί[2] αφαιρώντας ανθρώπινες ζωές. Γι αυτό τον απασχόλησαν τα κίνητρα της εγκληματικής πράξης και η δυνατότητα λύτρωσης της ψυχής του ανθρώπου από την ειδεχθή πράξη του, είτε διέπραξε έγκλημα που διώκεται ποινικά, είτε έγκλημα για πολιτικούς λόγους. Έτσι συλλαμβάνει την τραγική μορφή του Ρασκόλνικοφ, ο οποίος πιστεύει πως δεν είναι ένας κοινός εγκληματίας αλλά ένας «ιδεολόγος» εγκληματίας. Ο   Ρασκόλνικοφ, φοιτητής της Νομικής στην Πετρούπολη του 19ου αιώνα, άτομο μορφωμένο, ευαίσθητο με φιλοσοφικές ανησυχίες εγκαταλείπει τις σπουδές του λόγω φτώχειας και εξαθλίωσης και βλέπει τη δολοφονία μιας γριάς τοκογλύφου, ως λύση για τη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης κι όχι μόνο. Με το φόνο αυτό, πιστεύει ακόμα, ότι θα απαλλάξει συνανθρώπους του απ΄ την τοκογλύφο που τους απομυζούσε και τα χρήματα της θα τα διαθέσει σε εξαθλιωμένους ανθρώπους για να σωθούν από την αρρώστια, την έλλειψη εκπαίδευσης  …δηλαδή για τον Ρασκόλνικοφ «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Πόσοι εξάλλου, σκέπτεται, μεγάλοι άντρες της Ιστορίας δεν σκότωσαν για να πάρουν την εξουσία ή πόσοι άλλοι δεν αιματοκύλησαν τους λαούς σε μάχες. Οι σύγχρονοι τους συνήθως τους καταδικάζουν για τα εγκλήματα τους αλλά οι επόμενες γενιές μπορεί να τους στήσουν κι αγάλματα! Τη θεωρία αυτή για το έγκλημα την είχε μάλιστα δημοσιεύσει σε περιοδικό της Πετρούπολης (τόμος Α, σ.309-318).

Σύμφωνα με τη θεωρία του αυτή μόνο οι εξαιρετικοί άνθρωποι, οι μεγαλοφυίες, που αποτελούν την κορωνίδα της ανθρωπότητας και που είναι απίστευτα λίγοι, διότι εμφανίζεται ένας σε κάθε χιλιάδες εκατομμύρια ανθρώπους, έχουν το δικαίωμα για το καλό της ανθρωπότητας, αν χρειαστεί, να χύσουν αίμα. Και πρέπει να υπάρχει ένας φυσικός νόμος που να καθορίζει την τόσο σπάνια εμφάνιση του ανθρώπου–μεγαλοφυία, διότι δεν είναι δυνατόν να γίνονται όλα αυτά στην τύχη. Αυτή είναι η άποψη περίπου του Ρασκόλνικοφ για το έγκλημα και προχωρά στην εκτέλεση του!

          Μετά τη διάπραξη όμως των εγκλημάτων του -της γριας τοκογλύφου αλλά και της αδελφής της που δεν το είχε προγραμματίσει αλλά αναγκάστηκε να το κάνει για να μην τον μαρτυρήσει-  αρχίζει το μαρτύριο της τιμωρίας του. Ο αναγνώστης μέσα από μία κυριολεκτικά εφιαλτική ανάγνωση παρακολουθεί το δολοφόνο με ποιους τρόπους τιμωρείται. Στην αρχή τον κυριεύει ένας τρελός φόβος μήπως βρεθούν ενοχοποιητικά στοιχεία σε βάρος του (ίχνη αίματος, τιμαλφή…). Η ψύχραιμη λογική του αρχίζει να τον εγκαταλείπει, φαντάζεται πως όλοι τον υποψιάζονται ως πιθανό δολοφόνο, και πέφτει σε παραληρήματα και παραισθήσεις που τον διαλύουν σωματικά και ψυχικά, ώστε το περιβάλλον του να πιστεύει ότι είναι άρρωστος ή μήπως τρελάθηκε. Η μοναξιά του γίνεται αβάσταχτη! Απομονώνεται απ’ όλους (οικογένεια, φίλους), κλείνεται στον εαυτό του και στα αδιέξοδα του ή όταν βρίσκεται μαζί τους έχει έντονες ψυχολογικές μεταπτώσεις, γίνεται απρόβλεπτος, επιθετικός ή βυθίζεται στη σιωπή του.
Η χειρότερη όμως τιμωρία του έρχεται αργότερα, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να ξεπεράσει την εγκληματική του πράξη και να παίξει το ρόλο του μεγάλου, όπως είχε σχεδιάσει κι όπως έκαναν τόσοι μεγάλοι άντρες της Ιστορίας, που εγκλημάτησαν. Αυτή η σκέψη επανέρχεται πολλές φορές μέσα στο έργο και τον βασανίζει διαρκώς. Αυτή η αυτοτιμωρία, που επιβάλλει ο ίδιος στον εαυτό του, είναι βαρύτερη κι από την ποινή με την οποία τον τιμώρησε η ανθρώπινη δικαιοσύνη, στέλνοντας τον στα κάτεργα της Σιβηρίας, για να εκτίσει την ποινή του.  Ο Ντοστογιέφσκι θεωρεί την τιμωρία αναπόφευκτη συνέπεια του εγκλήματος.
Η λύτρωση για τον Ρασκόλνικοφ έρχεται πολύ αργότερα μέσα απ' τη μετάνοια και τη συγχώρεση. Η Σόνια, που τον ακολούθησε στην Σιβηρία, με την άδολη αγάπη της και την αγνή πίστη της στο Θεό κι η επιθυμία του ίδιου για τη συνέχιση της ζωής τον βοήθησαν να αποδεχτεί το μέγα σφάλμα του, να μετανιώσει και να ηρεμήσει η ψυχή του.  Μια άλλη μορφή τιμωρίας, που προβάλλει ο συγγραφέας, είναι η αυτοκτονία του εγκληματία, όπως συνέβη στην περίπτωση του διεφθαρμένου Σβιντριγκάιλωφ. Η έμμεση σύγκριση του με τον Ρασκόλνικοφ, δείχνει πολλά για τις διαφορές των δύο εγκληματιών ως  προς τα κίνητρα και την αντιμετώπιση των τύψεων τους. Σκεπτικισμός όμως επικρατεί, αν οι μεγάλοι πολιτικοί ξεκαθάρισαν με τον εαυτό τους για τα εγκλήματα τους, παρόλη τη δικαίωση τους ή μη από την Ιστορία.

        Η πλοκή του μύθου είναι ελάχιστη. Τα γεγονότα και τα πρόσωπα είναι λίγα, όμως η ιδεολογική κι η ψυχολογική σύγκρουση των ηρώων του είναι εντονότατη. Μέσα από τους δραματικούς διαλόγους και τους εσωτερικούς μονολόγους τους ανιχνεύονται οι πιο μύχιες[3] σκέψεις των ηρώων, που αναζητούν τα πραγματικά κίνητρα των πράξεων τους, κι όλα αυτά δοσμένα από τις διαφορετικές οπτικές γωνίες του κάθε ενδιαφερόμενου προσώπου. Έτσι παρουσιάζονται όλες οι πιθανές ερμηνείες της συμπεριφοράς των ηρώων, προσδίδοντας αντικειμενικότητα στο έργο. Φωτογραφίζει τους ήρωες του μέσα από τα λόγια και τις πράξεις τους, περιορίζοντας στο ελάχιστο τα σχόλια, και οι αφηγημένοι διάλογοι κυριαρχούν.
 Για παράδειγμα, στο δραματικό διάλογο Ρασκόλνικοφ-Σόνιας (Β, σ.46-65) τίθεται το θέμα του προορισμού του ανθρώπου, κι αν αξίζει να θυσιάζεται κανείς για τους άλλους, ενώ ξέρει ότι η θυσία του αποβαίνει άκαρπη. Παράδειγμα η εκπόρνευση της αθώας Σόνιας για να συντηρεί τον μέθυσο πατέρα, την φτισικιά μητριά, τα μικρά ετεροθαλή αδέλφια της. Στην άρνηση του Ρασκόλνικοφ να κατανοήσει και να αποδεχτεί αυτού του είδους τη θυσία, η Σόνια αντιτάσσει την άδολη αγάπη να βοηθήσει τα αγαπημένα της πρόσωπα, που πάσχουν, ίσως παρά τη θέληση τους.  Επίσης τίθεται το θέμα της ύπαρξης του θεού, ο οποίος, αν υπάρχει, πρέπει να είναι δίκαιος, αλλιώς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί η ύπαρξη του, σύμφωνα με τον Ντοστογιέφσκι. Ακόμα η σύγκρουση λογικής και πίστης στο Θεό, όπου μόνο η τελευταία μπορεί να αποτελέσει καταφύγιο του δοκιμαζόμενου ανθρώπου.
Στο διάλογο Ρασκόλνικοφ και ανακριτή Πορφύρη Πέτροβιτς περιγράφονται οι δυσκολίες του ανακριτικού έργου. Προβάλλονται τα λεπτά όρια ανάμεσα στα οποία πρέπει να κινηθεί ο ανακριτής-δημόσιος λειτουργός κι ο ανακριτής–άνθρωπος. Όρια που του επιβάλλονται αφενός από τη δικονομία, που καθορίζει τη μεθοδολογία της ανάκρισης κι αφετέρου από την προσωπική του ελευθερία  να συνδυάσει γεγονότα και ψυχολογικά στοιχεία για να βρει τα αποδεικτικά στοιχεία που ενοχοποιούν τον ύποπτο. Σημειωτέον ότι την εποχή εκείνη μόνο τα γεγονότα θεωρούνταν ως αποδεικτικά στοιχεία ενώ η ψυχολογική διερεύνηση της προσωπικότητας του υπόπτου είναι η νέα αντίληψη που έρχεται για  την ανάκριση, η οποία μπορεί να κλονίσει την απόλυτη εμπιστοσύνη στα γεγονότα. Ο συγγραφέας προβάλλει τις προσπάθειες του νεαρού ανακριτή Πέτροβιτς που επιμένει στην ψυχολογική διερεύνηση της συμπεριφοράς του Ρασκόλνικοφ σε πείσμα του ισχυρού άλλοθι που παρουσιάζει. Η πλοκή του μύθου με τα δραματικά απρόοπτα της για την εύρεση της αλήθειας καθηλώνουν τον αναγνώστη σε ένα "αγωνιώδες" ανάγνωσμα.

Δίπλα στο Ρασκόλνικοφ κινούνται κι άλλοι ανθρώπινοι χαρακτήρες. Η Σόνια, μια αγγελική μορφή, που παρόλα τα κτυπήματα της μοίρας της, διατηρεί την πηγαία καλοσύνη της και την αγνή πίστη της στο θεό και προσφέρει απλόχερα την αγάπη της στον Ρασκόλνικοφ που τον σώζει στηρίζοντας τον. Ο Ραμουζίχιν, ο τύπος του φίλου που δεν τον εγκαταλείπει, η Ντούνια, η αδελφή του Ρασκόλνικοφ, μια σοβαρή κι όμορφη κοπέλα έτοιμη να βοηθήσει κάθε πάσχοντα, ο Πορφύρης Πέτροβιτς, ένα ανοιχτό μυαλό ανακριτή που πίσω από τη σκληρότητα που του επιβάλλει η θέση του κρύβει μέσα του στοιχεία ανθρωπισμού, ο Σβιντριγκάιλοφ, ένας άλλου τύπου εγκληματίας, και η αξιολύπητη μορφή του συμπαθέστατου κατά τ’ άλλα μέθυσου Μεντρεγκάλοφ, του πατέρα της Σόνιας, ο οποίος, ενώ έχει συνείδηση των ευθυνών του για τις οικογενειακές του δυστυχίες, αδυνατεί να απαλλαγεί από το πάθος του ποτού. Ο Ντοστογιέφσκι με το να ξεδιπλώνει σιγά-σιγά τα μύχια της ψυχής τους πλάθει ολοζώντανους χαρακτήρες, οι οποίοι τελικά κερδίζουν τη συμπάθεια και την κατανόηση του αναγνώστη για κάθε ανθρώπινο που τους συμβαίνει!
Ο Ντοστογιέφσκι γράφει ένα ψυχολογικό μυθιστόρημα, το 1866, παρουσιάζοντας όλη την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ψυχής, αρκετές δεκαετίες πριν την εμφάνιση του Φρόυντ και της επιστήμης της ψυχολογίας. Χωρίς να αποκλείει την επίδραση του κοινωνικού περιβάλλοντος (οικονομική εξαθλίωση, αναλφαβητισμός, διαφθορά δημόσιας διοίκησης…) πιστεύει ότι η ψυχή του ανθρώπου είναι άβυσσος κι ότι η αιτία του κακού τελικά βρίσκεται μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Τα ανθρώπινα πάθη, όταν κυβερνούν την ψυχή, κάνουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου απρόβλεπτη. Η λογική, αν και είναι απαραίτητος οδηγός στη ζωή μας, αδυνατεί από μόνη της να διαπλάσει τον ολοκληρωμένο άνθρωπο και την ιδανική κοινωνία, που οραματίζονταν οι προοδευτικοί κύκλοι της Πετρούπολης. Στα αδιέξοδα της ψυχής μόνο η βαθιά πίστη στο Θεό κι η αληθινή αγάπη μπορούν να σώσουν τον απελπισμένο άνθρωπο. Ο Ντοστογιέφσκι όμως απ’ την άλλη δεν μπορεί να δεχτεί την ύπαρξη ενός Θεού που ανέχεται τόση αδικία πάνω στη γη. Διχασμένος λοιπόν ο Ντοστοφιέφσκι στο θέμα της ύπαρξης του Θεού. Δέχεται όμως ότι όποιος μπορεί να πιστεύει ειλικρινά στο Θεό, τότε έχει στήριγμα παρηγοριάς και ελπίδας στις δύσκολες ώρες του.  
Ο Ντοστογιέφσκι γράφει επίσης ένα ρεαλιστικό[4] μυθιστόρημα αποτυπώνοντας την  πραγματικότητα από την καθημερινή ζωή των κατατρεγμένων[5] κατοίκων της Πετρούπολης στην τσαρική Ρωσία του 19ου αιώνα. Κι ήταν τόσο άθλιες οι συνθήκες ζωής ακόμα και για τους δημόσιους υπάλληλους και τους φοιτητές! Δωμάτια μικρά, σκοτεινά, χαμηλοτάβανα σε βρώμικες πολύ-κατοικίες που υποενοικιάζονταν, ρούχα μεταχειρισμένα που αγόραζαν ακριβά οι φτωχοί, κοριτσάκια που εκπορνεύονταν για να συντηρήσουν το μέθυσο πατέρα ή τη φτισικιά μάνα ή τα μικρότερα αδέλφια ή άλλα που τα αρραβώνιαζαν με έκφυλους πενηντάρηδες για να τους κουβαλούν ακριβά δώρα. Κι όλα αυτά συνέβαιναν μέσα στην ξακουστή Πετρούπολη, το πολιτικό και διοικητικό κέντρο της τσαρικής Ρωσίας, μια ανάσα δίπλα στη λεωφόρο Νέφσκι και στον ποταμό Νέβα με τα νησάκια του πάνω στα οποία ήταν κτισμένες οι επαύλεις των πλουσίων. Και μετά... εικόνες από τη μακρινή Σιβηρία, που εκεί στέλνονταν οι κατάδικοι για να εκτίσουν την ποινή τους στις φυλακές ή στα κάτεργα, οι οποίοι αλυσοδεμένοι από τα πόδια σύρονταν για να δουλέψουν στις αγγαρείες! Εκεί οι βαρυποινίτες συνειδητοποιούν τώρα την ομορφιά της φύσης και της ζωής που έχασαν… «είναι δυνατόν να έχει γι αυτούς τόση μεγάλη σημασία μια ακτίνα του ήλιου, μια δροσερή πηγή που την είδαν πριν τρία χρόνια κι ονειρεύονται να τη ξαναδούν σαν να πρόκειται να συναντήσουν την αγαπημένη τους  ή να τη βλέπουν στον ύπνο τους;» αναρωτιέται ο συγγραφέας. (Β!,309)

Ο «πολιτικός[6]» Ντοστογιέφσκι δεν μπορεί να μην αναφερθεί στη «νέα γενιά» της Πετρούπολης, στους λεγόμενους «προοδευτικούς κύκλους»,οι οποίοι είχαν αποκτήσει μεγάλη φήμη λόγω των πρωτοποριακών ιδεών τους. Μέσα από την αντιπαράθεση ενός κομμουνιστή κι ενός συντηρητικού (Β!,104-120) παρουσιάζονται οι ιδέες των σοσιαλιστών για τη δημιουργία κομμούνας, για την απελευθέρωση της γυναίκας (δικαίωμα σύναψης ελεύθερου γάμου, κατάργηση πορνείας), για το όραμα μιας μελλοντικής ιδανικής κοινωνίας. Εύλογα λοιπόν ο αναγνώστης,  βλέποντας το μέγεθος της κοινωνικής εξαθλίωσης του ρώσικου λαού τότε, κατανοεί, γιατί ξέσπασε εκεί η Οκτωβριανή επανάσταση λίγες δεκαετίες αργότερα.  Ο Ντοστογιέφσκι, αν και ανήκε παλαιότερα σ’ αυτούς τους προοδευτικούς κύκλους κι εξορίστηκε για 4 χρόνια στα κάτεργα της Σιβηρίας, στο έργο του αυτό ασκεί κριτική κατά των σοσιαλιστών γράφοντας «ανήκει σ’ εκείνη την ετερόκλητη στρατιά των χαζών κι ημιμαθών που παραμένουν πεισματικά προσκολλημένοι σε κάθε ιδέα της μόδας για να την προστυχέψουν και να εξευτελίσουν αμέσως, μεταμορφώνοντας σε γελοιογραφία το καθετί που αγγίζουν, μολονότι αγωνίζονται γι αυτό πολλές φορές ειλικρινά» (σ105). Αναγνωρίζει το δίκαιο κάποιων ιδεών των σοσιαλιστών αλλά πιστεύει ότι δεν είναι εφικτή η οικοδόμηση της ιδανικής κοινωνίας, διότι η ανθρώπινη ψυχή είναι απρόβλεπτη κι η λογική αδυνατεί να προβλέψει και να οργανώσει τα πάντα τέλεια.
 
Ο Ντοστογιέφσκι δίκαια λοιπόν αναγνωρίζεται ως ένας απ’ τους μεγαλύτερους συγγραφείς παγκόσμια, αφού στα έργα του τον απασχολούν όλα τα μεγάλα φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως ποιο το ηθικό χρέος του ανθρώπου, ο άνθρωπος και τα μύχια της ψυχής του, η ύπαρξη ή μη του Θεού κι η πίστη στο Θεό κι ο ρόλος της στη ζωή μας, η δυνατότητα πραγμάτωσης ή όχι μιας ιδανικής πολιτικής κοινωνίας, η δύναμη της αγάπης. Κι αυτό που εντυπωσιάζει είναι ότι όλα αυτά τα εκφράζει  με ένα λόγο λιτό και ουσιαστικό,  χωρίς να φλυαρεί με περιττά στολίδια του λόγου. Έτσι ο Ντοστογιέφσκι καταφέρνει να είναι επίκαιρος, διαχρονικός και πάνω από όλα ουσιαστικός!
 
                                                                                            Σούλη Αγγελική
                                                                                                   φιλόλογος
                                                                                       Βάρκιζα, 10 Απρίλη 2010



[1]   Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, η Ρωσική Λογοτεχνία (τόμος Β, σ.202-211), εκδ. Κέδρος,  Αθήνα, 1978
[2] Εισαγωγή στο Έγκλημα και Τιμωρία, τόμος Α,σ.7-14. Τον Ντοστογιέφσκι τον απασχόλησε το θέμα του ηθικά καλού και κακού κι η θέληση του ανθρώπου για το κακό.
[3] Εφημερίδα «Νέα» 2-3 Φεβρουαρίου 2008, Βιβλιοδρόμιο, «Οι δαίμονες ενός γίγαντα» του Μανώλη Πιμπλή
[4] Εισαγωγή στο «Έγκλημα και Τιμωρία», σ.8 «αναλύει τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του, χωρίς ποτέ να χάσει απ’ την οπτική του την αντικειμενική απεικόνιση ενός πραγματικού κόσμου. Με την έννοια αυτή ο ρεαλισμός του διαφοροποιείται απ’ το ρεαλισμό του Γκόγκολ και των συγγραφέων που συγκαταλέγονται στη λεγόμενη φυσιοκρατική σχολή, απ’ τους οποίους δεν άργησε να απομακρυνθεί».
[5] Εισαγωγή στο «Έγκλημα και Τιμωρία», σ.8, «το ιδιόρρυθμο, εξαθλιωμένο περιβάλλον των μικροϋπαλλήλων της Αγίας Πετρούπολης αποτέλεσε το φόντο των πρώτων αφηγημάτων του και κάποιων κορυφαίων μυθιστορημάτων του. Εξαθλιωμένοι διανοούμενοι κι άποροι κατώτεροι κοινωνικοί λειτουργοί αποτελούν κατά κύριο λόγο τους ήρωες των έργων του».
[6] Εφημ. «Νέα» 2-3 Φεβρουαρίου 2008

10 σχόλια:

  1. Μακάρι όλοι οι φιλόλογοι να καταπιανόντουσαν με την ανάλυση αυτών των σπουδαίων έργων και μιλάω φυσικά στα σχολεία!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πιστεύω ότι αρκετοί συνάδελφοι που έχουν μέσα τους την ανησυχία προσπαθούν για κάτι καλύτερο. Εγώ δεν ντρέπομαι να ομολογήσω ότι ως πρωτοδιόριστη καθηγήτρια είχα σχεδόν άγνοια της λογοτεχνίας. Καλή Χρονιά, φίλε αναγνώστη

      Διαγραφή
  2. Χάρηκα πολύ που διάβασα το συγκεκριμένο κέιμενο, μέσω του οποίου η αγαπητή κ. Σούλη δίνει τη δική της ανάγνωση για ένα σπουδαίο πραγματικά έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Παρουσιάζεται το εξής ευτράπελο (ανάμεσα στα πολλά αλλα) απο πολλούς Ελληνες φίλους του βιβλίου: Ασχολούμαστε με διάφορα απίθανα εφήμερα λογοτεχνήματα (που δεν εχουν καμία αξία -δηλ. καλύτερα τον χρόνο σου να τον ξόδευες για εναν περίπατο), ενώ δεν έχουμε καταπιαστεί με τα αληθινά μεγάλα και κλασικά έργα, με τους πραγματικούς λογοτέχνες σαν τον Ντοστογιέφσκι. Είναι κι αυτό ένα χαρακ/ό του νεοέλληνα, που θα τρέξει να αγοράσει ένα ευπώλητο βιβλίο του Π. Κοέλιο π.χ. και θα αφήσει στην άκρη τους πραγματικούς θησαυρούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ένα σημαντικό έργο και μία σημαντική ανάλυση για τους χαρακτήρες αυτού του σπουδαίου έργου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καταπληκτικό εργο!Σε κανει να αναδιαμορφωνεις την αντίληψη σου για το έγκλημα,και ακόμη οτι απο αυτό μπορούν να επωφεληθούν πολλοί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. συμφωνώ μαζί σας, ότι ο Ντοστογιέφσκι με το έργο αυτό θέλησε να φωτίσει την ψυχολογία του εγκληματία και να γκρεμίσει έτσι στερεότυπα και προκαταλήψεις δείχνοντας την ανθρώπινη βασανισμένη πλευρά του. και σίγουρα κάποιοι "επωφελούνται" από το έγκλημα, πχ για να προωθήσουν την καριέρα τους, αν το διελευκάνουν

      Διαγραφή