Ο μικρασιατικός ελληνισμός έχει απασχολήσει αρκετούς λογοτέχνες, διότι το θέμα του ξεριζωμού και των χαμένων πατρίδων συντάραξε ψυχικά τους Έλληνες. Αυτό όμως που διαφοροποιεί το Νίκο Θέμελη από τη γενιά των συγγραφέων που κατάγονται από τη Μικρά Ασία ή την Πόλη και βίωσαν οι ίδιοι τον ξεριζωμό (Ηλ.Βενέζης, Στρ.Δούκας, Κ.Πολίτης, Δ.Σωτηρίου, Γ. Θεοτοκάς κι άλλοι….) είναι ότι εστιάζει το θέμα του στις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες ανάπτυξης της αστικής τάξης του χώρου αυτού χωρίς να ασχολείται διεξοδικά με το μικρασιατικό πόλεμο (1919-1922) και τις οδυνηρές, άμεσες συνέπειες του. Η νέα γενιά συγγραφέων, αποφορτισμένη από τη συναισθηματισμό του βιώματος και ζώντας σ’ ένα κόσμο περισσότερο παγκοσμιοποιημένο, αντιμετωπίζει το μικρασιάτικο ελληνισμό πιο κριτικά. Ο Ν. Θέμελης γράφει ιστορικό μυθιστόρημα για να αναδείξει άλλες πτυχές του μικρασιάτικου ελληνισμού, δηλ. την οικονομική δράση και την πολιτιστική έκφραση της τάξης εκείνης που με τον πλούτο και την κουλτούρα της σημάδεψε την εποχή εκείνη και γοητεύει και μας σήμερα, έστω και με τον απόηχο του μύθου της. Ακόμα κριτικάρει την ιδεολογία της Μεγάλης Ιδέας, τις συνέπειες των Βαλκανικών πολέμων στην οικονομία της περιοχής με το χωρισμό της Ιωνίας απ’ τα αντικρινά νησιά του συμβάλλοντας έτσι περισσότερο στην εθνική μας αυτογνωσία.
«Η Αναζήτηση» είναι το πρώτο μυθιστόρημα του νεοεμφανιζόμενου στη νεοελληνική λογοτεχνία Ν. Θέμελη (γεν.1947), το οποίο έχει σπονδυλωτή μορφή. Έξι διαφορετικά πρόσωπα αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία ο καθένας, κι όλες μαζί οι επιμέρους αφηγήσεις συνθέτουν την περιπέτεια ζωής του κεντρικού ήρωα Νικολή-εφέντη, μέσα από τις σχέσεις τους μαζί του. Χρονολογικά οι αφηγήσεις αυτές τοποθετούνται στα τέλη 19ου αιώνα κι αρχές 20ου κι αγκαλιάζουν το μικρασιατικό ελληνισμό με επίκεντρο τη Σμύρνη αλλά και την κοντινή της Μυτιλήνη, την Πόλη και με λίγες αναφορές στον Πόντο.
